Wielkanocne ceremonie religijne

Ryszard Pożyczka

• 28 marca 2022 10:47

Wymienione zgromadzenia podobnie, lecz w nieco odmienny sposób celebrują najważniejsze w roku chrześcijańskie święto. 

Świadkowie Jehowy skupieni w zborach Niebrów i Śródmieście, od lat zapraszają redakcję TIT na wiosenne obchody Pamiątki-27 marca obchodzili 1988 rocznicę śmierci Zbawiciela.  stosując surowe zasady religii chrześcijańskiej zapisane w Piśmie Świętym, o tydzień wyprzedzili  uroczystości celebrowane przez  katolików, wiernych prawosławia, obrządku wschodniego i ewangelików.

Tegoroczną, zupełnie niezwyczajną  ceremonię odprawili o godzinie 19.00 po zachodzie słońca, 14 dnia Nissan według kalendarza żydowskiego.  Zaskakująco nowoczesna forma uroczystość odbiegała od spotkań w Sali Królestwa, podczas których w licznych grupach rozważano elementy Pamiątki Śmierci Chrystusa. Epidemia połączona z ograniczeniami sanitarnymi w kraju, zablokowały możliwość  zorganizowania spotkania w budynku przy ul. Jagiellońskiej.

Wierni tej religijnej społeczności, mieszkający i pracujący wspólnie z nami, trzymają się nauk zapisanych w Biblii. Unikają tradycyjnego świętowaniu Wielkiej Nocy, w zamian skromnie upamiętniają ofiarę śmierci Jezusa Chrystusa, stosując się do Jego słów podczas Ostatniej Wieczerzy: "to czyńcie na moją pamiątkę".

W minioną  sobotę każda z rodzin wielbiących Jehowę  dokonała ceremonii w czterech ścianach własnego domu, w otoczeniu najbliższej rodziny i przyjaciół. Podczas uroczystości spotkali się z pozostałymi wyznawcami na specjalnie wydzielonym łączu internetowym "video ZOOM". Razem, jednak elektronicznie rozdzieleni, oglądali Pamiątkę na ekranach smartfonów, tabletów i komputerów.

Wyznawcy Jahwe, traktują dzień śmierci Chrystusa Zbawiciela, za najważniejszą uroczystość religijną w roku. Starsi zboru Paweł i Sławomir  w przystępny sposób przypomnieli  przed kamerami zapisy Pisma Świętego, wspominające najważniejsze chwile Ostatniej Wieczerzy, zdradę Judasza i męczeńską śmierć Jezusa.

Rozważania biblijne zakończyło wydarzenie powtarzane zwyczajowo tylko raz w roku. Prowadzący ceremonię przekazał uczestniczącym w zgromadzeniu (bez względu na wiek i wyznanie) symbole pamiątki: przaśny chleb na talerzykach i kielichy wypełnione czerwonym winem.

Warunki pandemii uniemożliwiły przekazywanie tych emblematów pozostałym uczestnikom zgromadzenia, dlatego mieszkańcy każdego domu przygotowali symbole we własnych mieszkaniach. Wśród zgromadzonych rodzin i zaproszonych  przyjaciół  krążyły z rąk do rąk. 

Zgodnie z obyczajem, mogli jedynie dotykać i przekazywać symbole najbliższym,  sąsiadom lub zaproszonym gościom, ochrzczonym lub sympatykom, dorosłym mężczyznom, kobietom a nawet dzieciom. Chleb i wino mogły spożywać jedynie osoby czujące głębokie przymierze z Jehową. Zainteresowanych ciekawią jednak dalsze losy nie skonsumowanego chleba i wina?

- Stanowią one wartość religijną jedynie podczas ceremonii Pamiątki – wyjaśnia Sławomir starszy zboru. - Po spotkaniu zakończonym modlitwą, nie są niszczone ani spalone, lecz mogą być wykorzystane w dowolny sposób. Wino przelane do karafki można spożyć na deser przy każdym posiłku. Podobnie należy postąpić z chlebem, spożywając go podczas najbliższego posiłku.

Gdyby Pamiątkę przeprowadzono w Sali Królestwa, symbole ciała i krwi Zbawiciela krążące z rąk do rąk, powróciłyby na stół okryty białym obrusem, skąd kilka minut wcześniej wyruszyły do uczestników unikalnej wieczornicy.

Katolicy głęboko wierzą, że Chrystus biorąc udział w ostatniej wieczerzy  wypełnił najważniejsze symbole zapisane w Starym Testamencie. Był wówczas Barankiem Paschalnym, dopełniającym ostatecznej krwawej ofiary zbawienia ludzkości.

 Pierwsze zapisy obchodów Wielkiego Tygodnia historycy odnaleźli w kronikach IV w.n.e., pod nazwą Triduum Sacrum. Tego określenia używano do pierwszej połowy XX w., kiedy władze kościelne zastąpiły go nowszym określeniem - Triduum Paschalnego.

 Triduum stanowi najważniejsze wydarzenie w roku dla współczesnych katolików, starokatolików oraz pozostałych religii wywodzących się z chrześcijaństwa. Od Wielkiego Czwartku grupy wyznaniowe celebrują misterium śmierci i zmartwychwstania Jezusa, które  kończą popołudniowymi nieszporami w niedzielę wielkanocną.  W tym roku ceremonie religijne zostały zawężone  do minimalnego udziału wiernych.

Odnowa liturgii religijnej i przywrócenie ceremonii Triduum Paschalnego (z łac. trzydniowych obchodów) ograniczyła znaczenie ceremonii starożytnych izraelitów.

W Wielki Czwartek przed południem, w diecezjach łódzkiej i łowickiej zostaną odprawione "msze krzyżma" nazywane czasami "mszami olejów". W katedrach diecezji nabożeństwa celebrowane przez biskupów, z udziałem kapłanów wszystkich podległych parafii

Biskupi pobłogosławią oleje chorych, oleje katechumenów, oleje krzyżma używane w liturgii katolickiej do sprawowania sakramentów i ceremoniach religijnych. Nazwy dwóch pierwszych olejów wyraźnie określają możliwości ich wykorzystania.  

"Olej krzyżma" stanowi mieszankę naturalnej oliwy lub oleju roślinnego z balsamem albo innymi wonnościami. Krzyżmo posiada status oleju najszerzej wykorzystywanego w kościele katolickim. Stosowane jest m.in. przy sakramentach chrztu, bierzmowania, świeceniach kapłańskich, służy również do namaszczania ołtarza i ścian świątyni.

W czwartkowy wieczór w kościołach wszystkich parafii, bywają odprawione msze Wieczerzy Pańskiej, rozpoczynające Triduum Paschalne. Podczas nabożeństw, celebrowanych na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy Jezusa z apostołami, kapłani dokonują obrzędu obmywania nóg dwunastu osobom, którego zwyczaju w tym roku nie będzie. .

Po mszach następuje przeniesienie Najświętszego Sakramentu do "ciemnicy" oraz "obnażenie ołtarzy", czyli zdjęcia z nich symbolicznych obrusów, na pamiątkę obnażenia Chrystusa. Wówczas też w tradycji obchodów chrześcijańskich milkną dzwony. Spiżowy dźwięk do niedzieli wielkanocnej, zastępują odgłosy klekotania drewnianych kołatek.  

Wielki Piątek wierni poświęcają liturgii Słowa Męki Pańskiej, adoracji krzyża, oraz procesjom do Grobu Pańskiego. Wokół kościołów przejdą ostatnie w Wielkim Poście procesje drogi krzyżowej. Zgodnie z ceremoniałem kościoła katolickiego, w dniu złożenia krwawej ofiary  Chrystusa na krzyżu, w świątyniach nie odprawia się mszy.

Przed epidemią wierni mogli przystąpić do sakramentu komunii, spożywając hostie konsekrowane wcześniej, podczas nabożeństwa Męki Pańskiej. (Nie wiadomo jak będzie w tym roku?) Po wieczornych obchodach liturgicznych, Najświętszy Sakrament zostanie przeniesiony do symbolicznego grobu Chrystusa, wybudowanego przed Wielkanocą w każdej świątyni.

W Wielką Sobotę katolicy dokonują rachunków sumienia, spowiadają się swoim kapłanom oraz niosą pokarmy do święcenia. Tego dnia z zasadami starożytnej tradycji, również nie odprawia się mszy, bowiem Chrystus leży w grobie. Wierni nawiedzają Grób Pański i czuwają w modlitwie.  Komunii udziela się jedynie umierającym.

Wieczorem we wszystkich kościołach będą odprawione nabożeństwa liturgii paschalnych, kapłani poświęcą ogniska rozpalone w sąsiedztwie kościołów. Ogień dla wyznawców katolicyzmu to symbol Chrystusa, iskra która go wznieci tego wieczoru oznacza opuszczenie grobu przez Jezusa i Jego przejście do niebiańskiej sfery życia.

Od poświęconego ognia zapalone są świece paschalne, które kapłani wniosą do kościołów.  Od płomienia świec paschalnych zapalą pozostałe świece i latarnie w ciemnej świątyni. Wielu katolików powraca do swoich domów po uroczystościach kościelnych, niosąc zapalone świece. 

Na razie nie wiadomo czy w katedrach najbliższych diecezji Łódzkiej, Łowickiej i Radomskiej, odbędą się ceremonie chrztu dorosłych, kobiet i mężczyzn, którzy po wielu latach, w dojrzałym wieku zdecydowali się na jego przyjęcie. Każdy z ochrzczonych musi przed ołtarzem zadeklarować osobiście dochowanie wiary... 

  Niedzielę wielkanocną rozpoczną "msze rezurekcyjne", odprawione we wszystkich kościołach równocześnie o 6.00 rano. Kilkanaście godzin później, podczas wieczornych nieszporów, ogłaszane jest zakończenie  40-dniowego czasu pokuty i Wielkiego Postu.